(नंदुरबार) जिल्हा प्रशासनाने सुरू केलेला ‘ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह’ हा उपक्रम जिल्ह्याच्या आरोग्यदृष्टीत नवे पर्व उघडतो आहे. नीती आयोगाच्या ‘Aspirational District Programme’ अंतर्गत राबविण्यात येत असलेला हा उपक्रम मा. जिल्हाधिकारी डॉ. मित्ताली सेठी (IAS) यांच्या मार्गदर्शनाखाली कार्यान्वित होत असून, मेंदू आणि मानसिक आरोग्याला ग्रामीण आरोग्य व्यवस्थेच्या केंद्रस्थानी आणण्याचा अभिनव प्रयत्न आहे.
मेंदू आरोग्य सेवा – आता तुमच्या जवळच
या उपक्रमांतर्गत नंदुरबार जिल्ह्यातील सर्व प्राथमिक (PHC) आणि समुदाय आरोग्य केंद्रांमध्ये (CHC) मेंदू व मानसिक आरोग्य सेवा सुरू करण्यात आल्या आहेत. अपस्मार (Epilepsy), स्ट्रोक (Stroke), डिमेन्शिया (Dementia), आणि मुलांमधील विकासातील विलंब यांसारख्या आजारांवरील प्राथमिक तपासणी व उपचार आता स्थानिक पातळीवरच उपलब्ध आहेत. यामुळे ग्रामीण भागातील नागरिकांना शेकडो किलोमीटर प्रवास करून विशेषज्ञांकडे जाण्याची गरज उरलेली नाही.
सक्षम आरोग्यसेवा कर्मचारी — उपचारांचा पाया
या उपक्रमाखाली CHO, ASHA, आणि वैद्यकीय अधिकारी (MO) यांना विशेष प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. या प्रशिक्षणामुळे स्थानिक आरोग्य कर्मचारी मेंदू आणि मानसिक आजारांचे लवकर निदान करून तात्काळ उपचार सुरू करू शकतात.,जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) म्हणण्यानुसार, ‘प्राथमिक आरोग्य सेवांमध्ये मानसिक आरोग्य सेवा एकत्रित केल्यास उपचारांतील अंतर कमी होते आणि दीर्घकालीन परिणाम सुधारतात.’
मानसिक आरोग्याविषयी खुले संवाद:
ग्रामसभा, शाळा, आश्रमशाळा आणि स्थानिक समुदायांमधून मानसिक आरोग्याविषयी जागरूकता निर्माण करण्यासाठी अभियान राबविण्यात येत आहे.
‘मानसिक आजार हा लाजेचा विषय नाही, तर उपचारयोग्य वैद्यकीय स्थिती आहे,’ हा संदेश समाजाच्या प्रत्येक स्तरावर पोहोचविण्यात येत आहे.
या मोहिमा नागरिकांमध्ये सहानुभूती, समजूतदारपणा आणि स्वीकाराची भावना वाढवतात — ज्यामुळे प्रत्येकाला आपल्या आरोग्य समस्यांविषयी निर्भयपणे बोलता येते.
डिजिटल MIS प्रणाली – सातत्यपूर्ण आरोग्यसेवा
‘ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह’ अंतर्गत डिजिटल MIS प्रणाली विकसित करण्यात आली आहे. या प्रणालीद्वारे रुग्णांचा डेटा, उपचार प्रगती, रेफरल्स आणि फॉलोअप यांचा अचूक मागोवा घेतला जातो. उदाहरणार्थ, अपस्मार उपचार घेत असलेल्या रुग्णाबाबत ASHA कार्यकर्त्यांना फॉलोअप अलर्ट मिळतो, ज्यामुळे रुग्ण नियमित औषधोपचार घेत राहतो आणि उपचार सातत्य राखले जाते.
सहा तालुक्यांतील व्यापक परिणाम:
हा उपक्रम अक्कलकुवा, अक्राणी, तळोदा, शहादा, नंदुरबार आणि नवापूर या सहा तालुक्यांमध्ये प्रभावीपणे राबविला जात आहे.
या माध्यमातून जिल्ह्यातील ग्रामीण व आदिवासी समाजाला मिळणारे फायदे —
1. मुलांमधील विकास विलंबाचे लवकर निदान
2. अपस्मार व स्ट्रोक रुग्णांना वेळेवर उपचार
3. डिमेन्शियाग्रस्त वृद्धांसाठी सामुदायिक आधार
4. स्थानिक आरोग्य कर्मचाऱ्यांचा सशक्त सहभाग
आरोग्यदायी आणि जागरूक नंदुरबारकडे वाटचाल:
मा. जिल्हाधिकारी डॉ. मित्ताली सेठी यांच्या नेतृत्वाखाली राबविण्यात येत असलेला हा उपक्रम केवळ आरोग्य योजना नसून — एक संवेदनशील, समावेशक आणि करुणामय आरोग्यदृष्टीचा सामाजिक संकल्प आहे.
नंदुरबार जिल्हा प्रशासनाचे हे प्रयत्न ‘प्रत्येक मन महत्त्वाचं, आणि प्रत्येक उपचार शक्य आहे’ या संदेशाला प्रत्यक्षात उतरवत आहेत.
#WorldMentalHealthDay#BrainHealthInitiative#Nandurbar#AspirationalDistrict#DrMittaliSethi#MentalHealthAwareness#HealthForAll#PrimaryCareInnovation#DigitalHealth#NandurbarCollectorOffice#CommunityHealth#EveryMindMatters#InclusiveHealth#TribalHealth#NandurbarForChange
